Bardzo często już na początku nawiązywania współpracy w zakresie prowadzenia sprawy rozwodowej pojawia się kwestia podziału majątku dorobkowego małżonków. Oczywiście jednym z pierwszych pytań jest kiedy będzie możliwe podzielnie powstałego majątku oraz jak wysoką spłatę otrzymam lub będę zmuszony/a oddać. Wprawdzie podział majątku można dokonać już na etapie sprawy rozwodowej, ale w praktyce dzieje się tak rzadko. W efekcie zaraz po zakończeniu sprawy rozwodowej byli już małżonkowie zaczynają dzielić swój majątek.
W pierwszej kolejności konieczne jest ustalenia składu majątku wspólnego. W wielu przypadkach już na tym etapie okazuje się, że całość majątku wyczerpują określone składniki, np. samochód i mieszkanie. Przy takim składzie majątku ustalenie jego orientacyjnej wartości nie jest w cale takie trudne i wystarczy dość pobieżnie przejrzeć internet. Problem z ustaleniem wartości zaczyna w przypadku kiedy składniki majątku zostały zakupione ze środków pochodzących z kredytu, który wciąż jest spłacany. Klasycznym przykładem tutaj jest zakup mieszkania. W takim momencie pomiędzy byłymi małżonkami zaczynają się negocjacje w przedmiocie ustalenia rzeczywistej wartości tej nieruchomości. Informacje jakie można znaleźć w internecie mogą tych negocjacji nie ułatwiać.
Jeszcze do niedawna stanowisko sądów było dość jednoznaczne (do około roku 2017 – 2019). W sytuacji kiedy przedmiotem podziału jest dom, na którego zakup małżonkowie zaciągnęli zobowiązanie kredytowe, wartość nieruchomości pomniejszana była o wysokość pozostałego do spłacenia kredytu. W efekcie małżonek przy którym własność nieruchomości pozostawała dokonywał pomniejszonej spłaty. Drugi małżonek otrzymywał w zamian umowne zapewnienie do zwolnienia z obowiązku świadczenia na rzecz banku, które w żaden sposób nie wiązało banku. W ostatnich latach przedstawiony sposób ustalania wartości wspólnej nieruchomości w sprawie o podział majątku uległ jednak zmianie.
W chwili obecnej linia orzecznicza sądów przyjmuje, że w sytuacji kiedy mająca podlegać podziałowi nieruchomość w dalszym ciągu obciążona jest hipoteką to wartość tej hipoteki nie ma wpływu na ustalenie wartości nieruchomości. Innymi słowy: w sprawie o podział majątku wspólnego małżonków, obejmującego nieruchomość obciążoną hipoteką zabezpieczającą udzielony małżonkom kredyt bankowy, sąd – przydzielając tę nieruchomość na własność jednego z małżonków – ustala jej wartość, jeżeli nie przemawiają przeciwko temu ważne względy, z pominięciem wartości obciążenia hipotecznego. Takie stanowisko zaprezentował m.in. Sąd Najwyższy w sprawach o sygnaturze: I CSK 54/16, III CZP 21/18, V CSK 41/19.
Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, aby byli już małżonkowie doszli do porozumienia i samodzielnie ustalili sposób wzajemnego rozliczenia.
Pozdrawiam,
Adwokat Adrian Sylwanowicz
Kancelaria Adwokacka Adrian Sylwanowicz, zakres usług: prawo rodzinne: rozwód, alimenty, podział majątku, władza rodzicielska, kontakty z dzieckiem.
tel.: 508 215 345
Linki do orzeczeń sądów:
http://www.sn.pl/sprawy/SitePages/e-Sprawa.aspx?ItemSID=728-350d6c73-8c3c-46fe-8bdc-f1a3e551ad56&ListName=esprawa2016&Search=I%20CSK%2054/16
http://www.sn.pl/sprawy/SitePages/e-Sprawa.aspx?ItemSID=1776-423b5ec2-0369-4fea-95ed-4acac77d0ed0&ListName=esprawa2018&Search=III%20CZP%2021/18
http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/OrzeczeniaHTML/v%20csk%2041-19-1.docx.html